Bài tập thở cho sức khỏe hô hấp: Tăng thanh thải đàm và làm sạch đường thở

Bài tập thở cho sức khỏe hô hấp:

 Tăng thanh thải đàm và làm sạch đường thở

ThS. BS. Hoàng Minh

Phòng khám chuyên khoa hô hấp Phổi Việt

Khi mắc các bệnh lý hô hấp mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen suyễn, hay bệnh phổi khác, khả năng tự thanh thải đàm của cơ thể có thể bị suy giảm, dẫn đến tình trạng đàm tích tụ và ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, viêm nhiễm và có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Việc thực hiện các bài tập thở đơn giản có thể giúp tăng cường khả năng thanh thải đàm, duy trì sự thông thoáng của đường thở, và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.. Bài viết này cung cấp một phương pháp tiếp cận cá nhân hóa để chọn kỹ thuật thanh thải đàm và làm sạch đường thở phù hợp nhất cho mỗi bệnh nhân.

 

1. Kỹ thuật Thở chu kỳ chủ động (Active Cycle of Breathing Techniques - ACBT):

Kỹ thuật thở vòng kín kết hợp giữa việc thở thư giãn, thở sâu để mở rộng phổi, và kỹ thuật thở ra mạnh giúp tăng cường việc loại bỏ đàm ra khỏi đường thở. Đây là phương pháp không dùng thiết bị, dễ thực hiện và hiệu quả trong việc cải thiện tình trạng thông khí.

-        Thở thư giãn: Bắt đầu bằng cách thở bình thường qua mũi, giữ cho phổi ở trạng thái thoải mái.

-        Mở Rộng Lồng Ngực: Thực hiện thở sâu từ từ, giữ hơi thở trong 3 giây để tối ưu hóa luồng khí đến các khu vực bị tắc nghẽn.

-        Thở Ra Mạnh: Mở miệng và thở ra mạnh mẽ từ từ, sử dụng lực từ cơ hoành và lồng ngực để tạo áp lực giúp đàm di chuyển lên phía trên.

Ảnh: Cách tập luyện thở chu kỳ chủ động (Nguồn: https://www.mhcs.health.nsw.gov.au/)

2. Kỹ thuật dẫn lưu tự sinh (Autogenic Drainage):

Kỹ thuật dẫn lưu tự sinh tập trung vào việc sử dụng các mức độ thở khác nhau để vận chuyển đàm từ những phần sâu của phổi ra phía trước và dễ dàng hơn trong việc khạc ra ngoài. Phương pháp này đòi hỏi sự tập trung và kiểm soát từ bệnh nhân nhưng rất hiệu quả trong việc làm sạch đường thở mà không cần thiết bị.

Giai đoạn 1: Thở với lượng hơi nhỏ

+ Bắt đầu với những hơi thở nhỏ (Hình vẽ) từ khi bạn gần như thở hết khí ra, lặp lại việc hít vào và thở ra cho đến khi cảm nhận hoặc nghe thấy tiếng đờm tụ lại trong đường thở. Bệnh nhân sẽ cần sử dụng cơ bụng để đẩy không khí ra ngoài với lượng hơi nhỏ. Bước này có thể cần một vài hơi thở.

Giai đoạn 2: Thở với lượng hơi vừa

+ Một khi nghe thấy đờm (tiếng nổ lách tách) ở hơi thở nhỏ, hãy chuyển sang thở với lượng hơi lớn hơn cho đến khi nghe thấy hoặc cảm nhận được đờm tụ lại. Bước này cũng có thể cần một vài hơi thở.

Giai đoạn 3: Thở với lượng hơi lớn để khạc ra đờm

+ Tiếp theo, sau một vài hơi thở lớn hơn (gần như thở hết khí trong phổi), đờm được thu thập sẽ dễ dàng di chuyển lên đường hô hấp trên. Lúc này, người bệnh có thể khạc đàm bằng cách ho hoặc thở mạnh ra.

3. Kỹ thuật thở ra mạnh (Forced Expiratory Technique, FET):

Với những bệnh nhân có bệnh hô hấp mạn tính, rất khó để ho mạnh hiệu quả. Có thể sử dụng kỹ thuật thở ra mạnh để thay thế, tống xuất chất nhầy mà không làm tổn thương đường thở. Khác với kỹ thuật ho bình thường, kỹ thuật thở ra mạnh, hay còn gọi là thở hà hơi (huff technique) là ho với áp lực thấp, áp dụng những cơn ho ngắn với nắp thanh môn mở và thể tích phổi vừa phải

-        Hướng dẫn ở tư thế ngồi thoải mái, có ghế tựa

-        Hít vào chậm và sâu bằng mũi, giữ 2 giây

-        Để thở ra, hãy mở miệng và tạo ra âm thành “hà” trong họng

-        Hà hơi 2 đến 3 lần khi bạn thở ra

-        Thư giãn trong vài giây

-        Lặp lại các bước trên nếu cần

Để tạo điều kiện cho việc mở nắp thanh môn, có thể hà hơi ra trong khi ngậm một ống nhựa đặt sâu vào miệng ít nhất 4 cm.

4. Lời Khuyên Khi Thực Hiện:

- Thực hiện các bài tập này mỗi ngày, kết hợp với việc sử dụng thuốc như được chỉ định.

- Lựa chọn kỹ thuật phù hợp với tình trạng sức khỏe và khả năng cá nhân.

- Duy trì một tinh thần lạc quan và kiên nhẫn, vì việc cải thiện có thể mất thời gian.

Bằng cách áp dụng một cách tiếp cận cá nhân hóa, bệnh nhân có thể chọn được phương pháp thanh thải đường thở phù hợp nhất với mình, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu nguy cơ biến chứng từ bệnh lý hô hấp mạn tính.
 

Thông tin liên hệ:

Phòng khám chuyên khoa Hô hấp Phổi Việt

20 - 22 Ngô Quyền, Phường 5, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

SĐT liên hệ: 028 3957 5099 hoặc 090 3903884